نودان شهری است در بخش کوهمره شهرستان کوه‌چنار استان فارس در جنوب ایران. جمعیت شهر نودان در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲٬۸۹۲ تن بوده‌است. کوهمره نودان یکی از سه بخش کوهمره می‌باشد.

از نقاط دیدنی نودان چشمه رنجان است که در مسیر جاده کازرون به شیراز واقع شده‌است. در دامنه کوه، چشمه‌ای جوشان دارد که آب آن بسیار گواراست. این چشمه که سرچشمه اصلی آن از نودان است به چشمه «پیر سبز» و از آنجا به رودخانه شاپور می‌پیوندد. در فصل زمستان نیز به هنگام بارندگی حجم آب آن بسیار زیاد می‌شود. همچنین دشت برم بزرگترین دشت بلوط ایران در این بخش واقع شده‌است.

غلامحسین نوذری، وزیر نفت ایران اهل نودان است. وی از سال ۷۰ تا ۷۸ نماینده دوره چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی بوده و در آبادانی این شهر بسیار تلاش نمودند.

گویش اهالی کهمره نودان کهمره ای است از زبان لری و با لری کردشولی شباهت دارد. گویش کهمره ای از زبان‌های قدیمی دیار فارس می‌باشد. از جمله امکانات این شهر زمین چمن مجموعه ورزشی شهدای شهر نودان است.

پیشینه تاریخی

فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۷ می‌نویسد: قصبه مرکزی شهر نودان بخش کوهمره نودان شهرستان کوه چنار، در ۱۴ هزارگزی شمال کازرون در ۵۱ درجه و ۴۳ دقیقه عرض جغرافیائی واقع است و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰۳۲ گز و هوای آن نسبتاً گرم و آبش از چشمه و شغل مردمش قالی‌بافی و گلیم‌بافی است. جمعیت قصبه ۹۱۸ تن است.

بنا به اظهار مؤلف فارسنامه ناصری، در سال هجدهم هجری در زمان خلافت خلیفه دوم، سپاه اسلام به سرداری عثمان ابن ابی العاص، پس از فتح کازرون و شیراز، مردم کوهمره را به پرداخت جزیه وادار نمود. گزارش دیگری حاکی است که در سال ۸۳ هجری، کردان فارس (اهالی کوهمره)، علیه حجاج بن یوسف ثقفی خروج کردند و با حمایت ازسردار یاغی او، عبدالرحمن بن محمد الاشعث کوفه را تصرف نموده و بر سراسر فارس، مستولی شدند. در سال ۱۲۹ قمری توان آن را داشتند که با خوارجی که منطقه‌شان را محاصره کرده بودند، نبردی سخت کنند. بنا به گزارش ابواسحق ابراهیم اصطخری در کتاب مسالک و ممالک، در فارس ۵ رم (رم به معنی اجتماع به مردم) وجود داشته‌است که یکی از این روم‌ها، رم حسین صالح یا رم دیوان نام داشته‌است. این رم، از مشرق به کوره اردشیر خوره و از غرب، به کوره شاپور خوره، محدود می‌شده‌است. ابن بلخی نیز از پنج طایفه در ناحیه یاد شده، نام می‌برد که یکی از آن‌ها، طایفه شکانیان نام دارد. مورخان سده‌های اولیه اسلامی، نام رود قره آغاچ کنونی را که از کوهمره سرخی می‌گذرد، نهر شکان نامیده‌اند. عبداله شهبازی، با توجه به قرائن و شواهد و داده‌های تاریخی، به این نتیجه می‌رسد که رم دیوان، در منطقه بوده‌است که امروزه، به کوهمره شهرت دارد. به هر ترتیب، به این نام تا دوران معاصر باقی‌مانده و بخشی از کوهمره، به آن موسوم شده‌است. انطباق داده‌های تاریخی و جغرافیایی طبیعی و قبیله‌ای فارس، تردید باقی نمی‌گذارد که منطقه کوهمره، همان رم دیوان یا حسین صالح اواخر ساسانی و سده‌های اولیه اسلامی است. در سده چهارم هجری، مهتر ایشان، آزادمردبن کوهستان کرد بوده‌است و این منطقه، همواره عرصه تنازع و ستیز دولت‌های محلی باشبانکاران بوده‌است. شایان یادآوری است که قدیمی‌ترین سندی که این منطقه را به نام کوهمره نامبرده، روزنامه ملاجلال منجم، در ذکر وقایع سال ۹۹۸ هجری، در زمان شاه عباس اول صفوی است.

منابع

• مختصات و ارتفاع، پیش‌شماره