هَرسین یکی از شهرهای استان کرمانشاه و مرکز شهرستان هرسین است. شهر هرسین با جمعیت ۴۴٬۱۴۶ نفر در سال ۱۳۹۵ در بخش مرکزی شهرستان هرسین واقع شده‌است.

وجه تسمیه

کیومرث رحیمی در کتاب «هرسین در گستره تاریخ» نام هرسین را برگرفته از نام سین، ایزدبانوی ماه در اساطیر بابلی می‌داند. سین همچنین نام معبدی برای همین ایزدبانو بوده که توسط نبونعید در اطراف حران ساخته شده‌است. واژه سین همچنین به عنوان پسوند در نام پادشاهان سلسله نی سن سومر و پادشاهان خاندان اور به کار رفته‌است.

در سطر ۶۲ ستون دوم ستون سنگی آشوری روستای نجف‌آباد از شهری مادنشین به نام حَرزیَنو (در متن: URU Ḫa-ar-zi-a-ni) در کنار دیگر شاهک‌نشین‌های ماد یاد شده و آمده که سارگون از شاهک آن که زَردوکَ (در متن: mZa-ar-du-ka-a) نام داشته‌است، باج و خراج ستانده‌است. در دو فهرست دیگر از شاهک‌نشین‌های مقهور آشور نیز به این دو نام اشاره شده‌است. یکی در فهرست شاهکان مادی که هنگام لشکرکشی بزرگ هشتم سارگون به سال ۷۱۴ ق م به ماد و مانا و اورارتو نسبت به او ابراز وفاداری کردند، در سطر ۴۹ از نبشتهٔ یادمانی سارگون معروف به «نامه به خدای آشور» از شهر حَرزیَنو (در متن: URU Ḫa-ar-zi-a-nu) و شاهک آن زَردوکو (در متن: mZa-ar-du-uk-ku) یاد شده‌است. دومی نیز در فهرستی از شاهکان مادی که در پایان لشکرکشی سال ۷۱۳ پ م نسبت به پادشاه آشوری اظهار تابعیت کردند، از شاهک نشین حَرزیَنو (در متن: KUR Ḫa-ar-zi-a-nu) و شاهک آن زَ/حَردوکَ (در متن: mZ/Ḫa-ar-duk-ka) یاد شده‌است. ارنست امیل هرتسفلد معتقد بود حَرزیَنو جایی در ماد غربی در استان کرمانشاه امروزی و هم‌پهلو با شاهراه خراسان بزرگ قرار داشته‌است و مهرداد ملک‌زاده با پژوهش بر روی این فرض، معتقد است که زردوکَ (Zṛd-uka-*) نامی مادی و احتمالاً به معنی دلیر و دلدار است، و حَرزیَنو همان هرسین امروزی است و این شهر نزدیک به ۳ هزار سال است که بدین نام خوانده می‌شود.

تاریخچه

در کتاب‌های تاریخ گزیده و نزهت القلوب سنه ۷۴۰ ه‍.ق از هرسین و الشتر که از مناطق اصلی لک‌ها هستند بعنوان دو شهر از ۱۶ ولایت کردستان یاد شده و به توصیف آنها پرداخته‌است که با احتساب ۸ ولایت دیگر می‌توان تخمین زد بیش از ۶۰درصد لکی در کرمانشاه و خاستگاه لک در کرمانشاه و نواحی بیستون و هرسین است.

مردم

زبان

زبان مردم هرسین لکی می‌باشد. و به دو گویش کاکاوندی و هرسینی تقسیم می‌شود.

مذهب

مذهب مردم هرسین شیعه می‌باشد و اقلیتی از پیروان یارسان نیز در شهر زندگی می‌کنند.

فرهنگ

سالن‌های سینما

هرسین دارای یک سینما به نام سینما انقلاب است که ۱۲۰۰ متر مربع زیربنا و ۸۰۰ صندلی ظرفیت دارد. این سینما از سال ۱۳۹۵ تعطیل شده‌است.

جغرافیا

این شهر در ۴۴ کیلومتری خاور کرمانشاه قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۴۹ متر است. فاصلهٔ هرسین از تهران ۵۶۶ کیلومتر است. طول جغرافیایی هرسین ۴۷ درجه و ۳۵ دقیقه و عرض جغرافیایی آن ۳۴ درجه و ۱۶ دقیقه نسبت به نصف النهار گرینویچ است.

آب و هوا

هرسین زمستان‌هایی نسبتاً سرد و تابستان‌هایی گرم (در دو ماه اوّل) دارد. فصل بهار معمولاً کوتاه و زودگذر است و سرما معمولاً از آذر آغاز شده و تا اسفند ادامه دارد. حداکثر دما در تابستان گاه به ۴۰ درجه سانتیگراد یا بیشتر و حداقل آن در زمستان به ۱۵ درجه زیر صفر می‌رسد.

مراکز آموزش عالی

• دانشگاه آزاد اسلامی واحد هرسین
• دانشگاه پیام نور واحد هرسین

آثار تاریخی

• گوردخمه اسحاق‌وند
• تاق سنگی
• قلعه هرسین
• قلعه دُزبر
• سنگ نبشته بیستون

منابع

• کیومرث رحیمی (۱۳۷۹)، هرسین در گستره تاریخ، کرمانشاه: مؤسسه فرهنگی هنری کوثر، ص. ۲۲۰، شابک ۹۶۴-۹۲۲۶۸-۸-۵

پیوند به بیرون