سُنقُر یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است. این شهر در ۸۵ کیلومتری شمال شرقی شهر کرمانشاه و در طول جغرافیایی ۴۷ درجه و ۳۶ دقیقه شرقی و عرض ۳۴ درجه و ۴۷ دقیقه شمالی واقع شده‌است که ارتفاع آن از سطح دریا ۱٬۶۸۱ متر است. سرمای این شهر در روزهایی از زمستان تا ۳۰ درجه زیر صفر می‌رسد.

وجه تسمیه

سنقر کلمه ای ترکی است که به نام نوعی پرنده شکاری است و به‌تنهایی یا در ترکیبات مختلف در نام شهرها و روستاهای متعدد وجود دارد.

همچنین سنقر به عقیدهٔ برخی واژه‌ای ترکی و به معنای «مرد» است؛ گویا در زمان سلجوقیان، طایفه‌ای از ترکان به سرپرستی امیر «بای‌سنقر» در این منطقه ساکن شدند و این شهر به نام این امیر سلجوقی خوانده شد. اما به باور برخی دیگر، سنقر واژه‌ای ترکی و به معنای گونه‌ای «پرندهٔ شکاری» است.

زبان

مردم شهر سنقر به زبان ترکی و کردی با گویش محلی صحبت می‌کنند. همچنین از کردها و ترک‌ها در این شهر زندگی می‌کنند و به گویش سنقری صحبت می‌کنند.

جمعیت

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت آن ۴۴٬۲۵۶ نفر (۱۳٬۹۹۶ خانوار) بوده‌است.

جغرافیا

سُنقر در جلگه همواری واقع شده و اطراف آن را رودخانه، سبزه زار، باغات و بیشه‌زار و کوه‌های دالاخانی (به معنی آشیانه عقاب‌ها) مادیان کوه؛ کمر زرد، بوسوار، زن مرد و… فراگرفته‌است که تا اواخر تابستان از برف زمستانی پوشیده‌است.

این شهرستان از مناطق، سراب، فعله گری، کلیایی، کیونانات و فارسینج تشکیل شده‌است.

از روستاهای آن سطر، باوله، فارسینج، گردکانه، حسین‌آباد، شمسک، قوریچای، تپه‌رش، یاسرآباد (کلبی آباد)، قره تپه، قروه، قیاس آباد، گزنهله را می‌توان نام برد.

شهر سنقر در گذشته دارای شش محله سنتی بوده‌است که نام‌های آن‌ها عبارتند از: پیره سوند، سرچقا، چهاربلاغی، پیره،امامزاده، ایشاقه محله،. این محله‌ها در گذشته استقلال خاص خود را داشته‌اند.

باغ‌های زیادی در اطراف سنقر وجود دارند که می‌توان به مجموعه باغ‌های انگور اوش‌دیرمان (کلمه ترکی به معنی سه آسیاب)، سراب سنقر و باغ‌های بسیار زیاد دیگری اشاره کرد که زیبایی خاصی به سنقر بخشیده‌اند.

رشته کوه دالاخانی پنجه علی، بوسوار، مادیان کوه از زیباترین قله‌های شهرستان هستند.

اماکن دیدنی

آبشار پریشان یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین آبشارهای استان کرمانشاه است که از ارتفاعات کوه پریشان سرچشمه می‌گیرد، این آبشار در فاصله ۲۳ کیلومتری شمال شرقی شهر سنقر و در نزدیکی روستای چرمله علیا از توابع بخش مرکزی شهرستان سنقر و واقع شده‌است. از دیگر ویژگی‌های سنقر منطقه نمونه گردشگری سراب گزنهله در این شهرستان است، «گزنهله» به عنوان یکی از هفت اثر طبیعی استان کرمانشاه می‌باشد که در لیست میراث طبیعی کشور قرار گرفته‌است.

بقعه تاریخی مالک که مهم‌ترین اثر تاریخی شهرستان سنقر است که بر فراز تپه‌ای در شهر قرار گرفته‌است. کوه دالا خانی که در تمام فصول پذیرای کوهنوردان حرفه‌ای و عموم مردم می‌باشد از دیگر مناطق تفریحی سنقر می‌باشد، منطقهٔ خان امیران در جنوب سنقر (روبروی روستای زنگنه) که مشتمل بر بقایای روستای قدیمی خان امیران و نیز چشمهٔ خروشان آن در دامنهٔ کوه می‌باشد و همچنین غارآهکی در دامنهٔ کوه دالاخانی که اخیراً کشف شده‌است و با عمق دسترسی به اندازهٔ ۱۵۰متر که به می‌توان آن را جزو ۵ غارعمودی ایران به‌شمار آورد، از مهم‌ترین گردشگاه‌ها و جاذبه‌های سنقر به‌شمار می‌آیند.

پانویس

منابع

• اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳.
• Michael Knüppel. “TURKIC LANGUAGES OF PERSIA: AN OVERVIEW”. In Encyclopædia Iranica. Bibliotheca Persica Press, April 15, 2010. Retrieved July 26, 2013.